تحلیلِ گفتمان انتقادیِ رُمانِ آخرین انار دنیا
نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 دانشجوی دکتری، گروه جامعه شناسی، دانشکده اقتصاد، مدیریت و علوم اجتماعی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران
2 دانشجوی دکتری, گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی بابلسر ، دانشگاه مازندران.
3 دانشگاه پیام نور
چکیده
رمان کُردی از نخستین دوره‌ی شکل‌گیری‌اش، همبسته‌ی تحولات و منازعات سیاسی، اجتماعی بوده است. رمان به سبب ظرفیت و توانش‌های ادبی‌اش و بیان دیدگاه‌های متکثر و متعدد، مورد توجه نویسندگان کُرد قرار گرفته است. یکی از اقسام رمان، رمان سیاسی است که با مؤلفه‌هایی خاص از سایر جریان‌های داستانی معاصر به‌نوعی متمایز بوده است. این تمایز در ادبیات کُردی به نسبت سایر اقسام داستان‌های اجتماعی، دینی، فمینیستی و ...به دلیل ویژگی و ماهیت منحصربه‌فرد و پیوندهای نزدیک به جامعه و وقایع سیاسی و اجتماعی محرزتر بوده است. از میان مجموعه روش‌های تحلیل رمان، روش تحلیل گفتمان انتقادی سنخیت بیشتری با ماهیت این نوع رمان دارد. یکی از روش‌های بررسی این نوع خاص از تحلیل رمان و مؤثرترین رویکرد آن، رویکرد فرکلاف است که در بررسی متن به بافت موقعیتی و سیاسی آن توجه ویژه دارد و آن را در سه سطح توصیف، تبین و تفسیر بررسی می‌کند. رمان آخرین انار دنیا یکی از رمان‌های سیاسی کُردی است که به بازخوانشی رویدادها قیام کُرد بر ضد حکومت بعث عراق و روی کار آمدن دولت نیمه مستقل کُردی با پرچم‌داری احزاب سیاسی آن منطقه است. تحلیل گزاره‌های متن در سطح تبین، نشان می‌دهد که رویدادهای سیاسی دوره و فضای پرالتهاب سال‌های 1975، جنگ‌های داخلی بین احزاب کُرد و دوران پر آشوب بعد از آن، همواره سبب شکست، ناامیدی و فرودست‌تر شدن مردم شده است. تحلیل انتقادی این رمان بر پایه‌یدرون‌مایه‌ی خودِ رمان، نقد خشونت، سیاست و قدرت است، که حول تم بنیادین استبدادستیزی و سیاست‌ستیزی می‌چرخد.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Study and Critical Discourse Analysis of the Last Pomegranate of World
نویسندگان [English]
- osman hedayat 1
- hamid moradi 2
- Mostafa Gorji 3
1 Ph.D. Student, Department of Sociology, Faculty of Economics, Management and Social Sciences, Shiraz University, Shiraz, Iran
2 Ph.D. Student, Department of Persian Language and Literature, Babolsar Faculty of Literature and Humanities, Mazandaran University.
3 Pun
چکیده [English]
From its earliest period of formation, the Kurdish novel has been a correlation of political and social developments and conflicts. Among the collection of novel analysis methods, the critical discourse analysis method is more consistent with the nature of this type of novel. One of the methods of examining this particular type of novel analysis and its most effective approach is the subconscious approach, which pays sp, special attention to its situational and political context in examining the text and examines it in three levels of description, explanation, and interpretation. The novel The Last Pomegranate of the World is one of the Kurdish political novels that read the events of the Kurdish uprising against the Ba'athist regime in Iraq and the coming to power of the semi-independent Kurdish government under the banner of the political parties in the region. The analysis of the text's propositions at the explanatory level shows that the political events of the period and the tumultuous atmosphere of the 1975s, the civil wars between the Kurdish parties, and the turbulent period that followed, have always failed, disappointed, and degraded. The novel's critical analysis is based on the novel's content, a critique of violence, politics, and power, which revolves around the fundamental theme of anti-authoritarianism and anti-politics.
کلیدواژه‌ها [English]
- Kurdish novels
- critical discourse analysis
- The Last Pomegranate of World
- Bakhtyar Ali
- magical realism
Extended Abstract
- Introduction
The Kurdish novel from its first formative period has been linked to political and social developments and conflicts. Kurdish writers have paid a significant attention to novels due to their literary capacities, abilities, and the expression of numerous and diverse views. One type of novel is the political novel that, because of having certain characteristics, has been somewhat different from other contemporary literary types. The Kurdish novel has been a political novel from the beginning and due to its background in Kurdish literature, it can be boldly said that It is orientalism ”. Although a Kurdish novel, it appeared much later than other types of literature; But given the contemporary developments in Kurdish society, especially since the 1980s and 1990s, we are witnessing its prosperity ”. In fact, political pressures did not allow writers to write novels; But with the evolution, the Kurdish novel spread over the decades and was able to exert its effects on society. The novel "The Last Pomegranate of the World" .is a successful example of a novel that has been able to play such a role. This novel has a special historical-political space and place, a kind of attitude towards Kurdish nationalism, desecration and breaking the taboo of historical events in Iraqi Kurdistan, the impact of politics and war on society, generational conflict, and changing the attitude and worldview of the main character of the novel after imprisonment And the image of the suffocating atmosphere and bewilderment of the Iraqi Kurdish people is a political novel; Thus, "the analysis of contemporary political literature, especially fiction in recent decades, has been linked to critical analysis of discourse, and critics have tried to use this approach to find power relations within the text, and in this, In fact, find out the type of political power and ideology of the author.
- Methodology
This research is based on Norman Fairclough's critical discourse analysis approach and method. Critical discourse analysis is an interdisciplinary approach to the study of discourse that examines language as a form of social function and emphasizes how social and political power is reproduced through text and discourse. In discourse analysis, unlike traditional linguistic analyzes, it is no longer merely with the syntactic and lexical elements that make up the sentence, as the main basis for explaining meaning; That is, we are not dealing with the context of the text; But beyond that with factors outside the text; "That is, we are faced with a situational, cultural, social, etc. context. This method seeks to show the instability of meaning and reveal the relationship between text and ideology to prove that no text or writing is neutral; Rather, it depends on a specific situation, including political, social, cultural, and so on.
- Results
The Last Pomegranate of the World by Bakhtiar Ali is one of the Kurdish political novels who revolted against the Ba'ath regime in Iraq and the coming of a semi-independent Kurdish state with the banner of the political parties in that region. As a magical realistic novel, this novel attempts to critically reflect on this period and narrates the state of politics and failures.
- Discussion
The analysis of the elements of the text at the level of explanation shows that the political events of the period and the prevalent space of 1975, the civil wars between the Kurdish parties and the chaotic period after it, have always led to defeat, disappointment and more downgrading of the people. The critical analysis of this novel is based on the text of the novel and critique of violence, politics, and power which revolves around the theme of anti-dictatorship and anti-politics.
- Conclusion
A study at the level of explanation also shows that the discourse of violence formed in war has the potential to continue to be produced and reproduced in society for years. The author's specific and ideological point of view seeks to reflect anti-violent discourse by choosing appropriate words and realistic descriptions in the context of the text; Thus, the narratives of the novel revolve around the fundamental theme of "anti-authoritarianism and anti-politics", which also shows the author's position on these developments and currents. Criticism of violence and militarism, blind obedience, the persistence of hopes despite the experience of failures, are the main themes of the novel. This novel is a narrative of the defeats and betrayals of the leaders that took place between 1994 and 1997 years after independence and the civil wars, a critical novel that's due to the political atmosphere in Iraqi Kurdistan. , Has used the style of magical realism to express his critical thoughts.
Key words: Kurdish Novel, Critical Discourse Analysis, the Last Pomegranate of the World, Bakhtiat Ali, Magical Realism.
- فهرست منابع و مآخذ
- کتابها
- ابوالحمد، عبدالحمید. (١٣٩١). رمان سیاسی در ایران؛ جلد اول، تهران: چاپخش.
- احمدزاده، هاشم. (۱۳۸۶). از رمان تا ملت؛ ترجمۀ بختیار سجادی، کٌردستان: دانشگاه کٌردستان.
- بهرامپور، شعبانعلی. (١٣٧٩). درآمدی بر تحلیل گفتمان: مجموعه مقالات گفتمان و تحلیل گفتمانی؛ به اهتمام محمدرضا تاجیک، چاپ اول، تهران: فرهنگ گفتمان.
- پارسینژاد، کامران. (138٧). نقد ادبیات منطبق با حقیقت؛ تهران: خانه کتاب.
- خەزنەدار، مارف. (۲۰۱۰). مێژووی ئەدەبی کوردی (۱۹۴۵-۱۹۷۵)؛ بەرگی شەشەم، هەولێر: ئاراس.
- علی، بختیار. (1391). آخرین انار دنیا؛ ترجمۀ آرش سنجابی، چاپ چهارم، تهران: انتشارات افراز.
- فرکلاف، نورمن. (1379). تحلیل گفتمان انتقادی؛ ترجمۀ فاطمه شایسته پیران، تهران: پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات.
- گرجی، مصطفی. (1390). بررسی و تحلیل ادبیات داستانی سیاسی معاصر (١٣٥٧-١٣٨٥)؛ تهران: پژوهشکده علوم انسانی.
- میرصادقی، جمال و میمنت میرصادقی. (١٣٨٨). واژهنامۀ هنر داستانی: فرهنگ تفصیلی اصطلاحهای ادبیات داستانی؛ ویرایش دوم، جلد دوم، تهران: کتاب مهناز.
- ولک، رنه و وادن، اوستن. (1390). نظریۀ ادبیات؛ ترجمه ضیاء موحد و پرویز مهاجر، چاپ سوم، تهران: نیلوفر.
- یارمحمدی، لطف‌الله. (1383). گفتمان‌شناسی رایج و انتقادی؛ چاپ اول، تهران: هرمس.
- یورگنسن، ماریا و فیلیپس، لویز. (1391). نظریه و روش در تحلیل گفتمان؛ ترجمۀ هادی جلیلی، چاپ دوم، تهران: نشر نی.
- مقالهها
- احمدی، اصغر و دیگران. (1393). «تحلیل گفتمان سیاسی رمان تنگسیر صادق چوبک»؛ فصلنامة مطالعات فرهنگی و ارتباطات، دوره 10، شماره 36: 95-131.
- بهبهانی، مرضیه و دیگران. (1392). «بررسی و تحلیل انتقادی گفتمان رمان سگ و زمستان بلند»؛ فصلنامۀ تخصصی مطالعات داستانی، سال اول، شماره چهارم.
- سرباز، حسن و چنور محمدی. (١٣٩٥). «بررسی مؤلّفههای رئالیسم جادویی در رمان ئێوارهی پهروانهی بختیار علی»؛ پژوهشنامة ادبیات کُردی، سال دوم، شماره 2: 32-1.
- طایفی، شیرزاد و دیگران. (١٣٩٧). «تحلیل گفتمان سیاست در رمان با شبیرو نوشتة محمود دولتآبادی»؛ فصلنامۀ ادبیات پارسی معاصر، سال هشتم، شمارة دوم: 58-85.
- طایفی، شیرزاد و محسن رحیمی. (١٣٩٥). «نقد مؤلفههای رئالیسم جادویی در رمان آخرین انار دنیا اثر بختیار علی»؛ پژوهشنامة ادبیات کُردی، سال دوم، شماره 2: 102-81.
- عبداللهیان، سمیه و هیوا عبدی. (١٣٩٩). «تحلیل رمان آخرین انار دنیا اثر بختیار علی: خوانشی ساختگرایانه از منظر لوسین گلدمن»؛ پژوهشنامة ادبیات کردی، سال ششم، شماره یک، پیاپی9 : 23-1.
- قاسمزاده، سید علی و مصطفی گرجی. (1392). «تحلیل گفتمان انتقادیِ رمانِ دکتر نون زنش را بیشتر از مصدق دوست داشت»؛ فصلنامة ادبپژوهی، شمارۀ هفدهم: 33-63.
- قبادی، حسینعلی و دیگران. (1388). «تحلیل گفتمان غالب در رمان سووشون سیمین دانشور»؛ فصلنامۀ نقد ادبی، سال 2، شمارۀ 6، 42-52.
- گرجی، مصطفی و دیگران. (1391). «تحلیل گفتمان انتقادی رمان کولی در کنار آتش منیرو روانیپور»؛ فصلنامة تخصصی سبکشناسی نظم و نثر فارسی (بهار ادب)، سال پنجم، شماره اول، شمارة پیاپی١٥: ٧٩-٩٠.
- گرجی، مصطفی. (1391). «نقد سیاستزدگی در رمان معاصر (مطالعۀ موردی در رازهای سرزمین من)»؛ پژوهش زبان و ادبیات فارسی. شماره 27، 158-125.
- وەیسی، هیوا و سەعیدی تەبار، مەحەممەد زاهید و ئهڵماسی، عهتا (١٣٩٤)، «ڕیالیزمی جادوویی له رۆمانی دواههمین ههناری دونیای بهختیار عهلیدا»؛ پژوهشنامة ادبیات کردی، سال اول، شماره ١: 101-130.
- منابع لاتین
- Shakely, Farhad. (2016).The Modern Kurdish Short Story, Sweden: Uppsala University.
- Marica Blenchot. (1986). The Writing of disaster, Lincoln, NB, University of Netrica press .
)
دوره 1، شماره 1 - شماره پیاپی 1
دوفصلنامه ( شماره بهار و تابستان 1401)فروردین 1401صفحه 147-167
- تاریخ دریافت: 17 آبان 1399
- تاریخ بازنگری: 09 تیر 1400
- تاریخ پذیرش: 14 تیر 1400