نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• رضا رضایی ¹
• مژگان هوشمند ²

¹ استادیار زبان شناسی -گروه آموزشی زبان انگلیسی - دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی - طبقه 2 اتاق 326- دانشگاه یاسوج .

² دانشگاه یاسوج دانشکده علوم انسانی گروه زبان انگلیسی

چکیده

پژوهش حاضر می‌کوشد تا با اتکاء بر ارکان معنی شناسی شناختی به تحلیل و طبقه بندی طرح واره ها در افعال مرکب فارسی بپردازد. مسالۀ اصلی پژوهش حاضر واکاوی سازوکارهای معنایی و همچنین شیوه های مفهوم سازی افعال مرکب فارسی در چارچوب معنی شناسی شناختی براساس طرحواره‌های مطرح در این رویکرد است. هدف عمده از انجام این پژوهش تحلیل و دسته‌بندی انواع طرحواره‌های تصویری –حرکتی و حجمی در تبیین ساختار معنایی–مفهومی گزاره‌های مرکب فارسی است. پژوهش حاضر توصیفی- تحلیلی و پیکره مداراست. جمع‌آوری داده‌ها از طریق فرهنگ 8 جلدی سخن و همچنین پایگاه دادگان زبان فارسی صورت گرفته است. پیکرۀ پژوهش 1000 گزارۀ مرکب فارسی را در بر می‌گیرد که در قالب 20 همکرد رایج زبان فارسی و به ازای هرکدام 50 ترکیب فعلی مرکب مورد بررسی قرار گرفته و انواع طرحواره‌های معنایی مطرح و بازنمایی آن ها براساس مراحل چارچوب نظری صورت می‌پذیرد. از میان طرح واره های تصویری دو طرحواره‌ی حرکتی و حجمی در این پژوهش بررسی شدند. یافته‌های پژوهش نشان داد که طرحوارۀ حرکتی بسامد بیشتری نسبت به طرحواره‌ی حجمی دارد. همچنین در هر دو طرحواره، چهار همکرد بیشترین همکاری در ساخت طرحوارۀ تصویری داشتند که عبارت بودند از«کردن»،«شدن»،«رفتن»و «دادن». به طورکلی افعالی نظیر، شتافتن، گذشتن و فرستادن که بر حرکت دلالت دارند و در بازه‌های زمانی کوتاه و بلند، بسته به موضوع سخن، استفاده می‌شوند، نقشی تعیین‌کننده در ساخت طرحواره‌های تصویری حرکتی دارند.در ساخت طرحواره‌های حجمی، افعالی با دلالت بر موضوعاتی چون محتوی چیزی بودن،دردرون (دل)چیزی داشتن،در مکانی محصور بودن و مانند اینها نقش دارند.

کلیدواژه‌ها

• فعل مرکب
• طرحواره
• معنی شناسی شناختی
• فرهنگ سخن

عنوان مقاله [English]

An Investigation into Analysis and Classification of Cognitive Schemas among Persian Compound Verbs: A Study in the Framework of Cognitive Linguistics.

نویسندگان [English]

• Reza rezaei ¹
• Mozhgan Hooshmand ²

¹ Assistant professor of linguistics-department of English Language- Faculty of humanities-

² English Department- Faculty of Humanities- Yasouj University

چکیده [English]

The present descriptive-analytical and corpus-driven study attempts to analyze and classify different types of conceptual metaphors and their conceptualization methods among Persian compound verbs based on the theoretical framework of cognitive semantics. Data were collected through Sokhan's 8-volume dictionary and the Persian language database. The research data consist of more than 1000 Persian compound verbs in the form of 20 common Persian language combinations, each of which was examined and analyzed using 50 current Persian language combinations. In fact, the authors seek to analyze different types of cognitive schemas and their frequencies and to show their conceptualization among Persian compound verbs. Among image schemas, path and container schemas were analyzed in this research. The findings showed that the path schema had a higher frequency than the container schema. In both schemas, four light verbs ("Kardan", "ᶋodan", "Raftan", and "Dadan") had the most cooperation in creating the image schema. In general, verbs such as rushing, passing, and sending, which imply movement and are used in short and long periods depending on the subject of the speech, have a decisive role in the construction of path image schemas. In the construction of container schemas, verbs implying topics, such as being the content of something, having something inside (the heart), being enclosed in a place, and the like, play a pivotal role.

کلیدواژه‌ها [English]

• compound verb
• scheme
• cognitive semantics
• ُ sokhan dictionary