نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

• امیرحسین زنجانبر

گروه ادبیات کودک و نوجوان، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران.

چکیده

طرحواره‌های کاربردشناختی یکی از مباحث زبان‌شناسیِ شناختی است و به‌کارگیری این رویکرد برای مطالعۀ مرگ‌اندیشی در ادبیات کودک، به‌مثابۀ پلی میان علوم ادبیات، زبان‌شناسی شناختی، و فلسفه برای کودکان است. طرحواره‌های کاربردشناختی، وابسته به بافتِ موقعیتی و کاربردی فراخوانده می‌شوند. واژه‌ای واحد می‌تواند تحت طرحواره‌های کاربردشناختی گوناگون، موجد مفاهیم متفاوتی باشد. هدف پژوهش حاضر رده‌بندی بازنمایی‌های مرگ تعلیقی بر اساس طرحواره‌های کاربردشناختی‌ است. در ادبیات کودک عموما مردن به‌عنوان پدیده‌ای بازگشت‌پذیر بازنمایی می‌شود؛ ازهمین‌رو، این موتیف به‌عنوان موضوع پژوهش اختیار شده است. جامعۀ آماری پژوهش حاضر داستان‌های واجد درون‌مایۀ مرگ بازگشت‌پذیر (مرگ تعلیقی) در گروه سنی «الف»، «ب» » و «ج» است. هر یک از این داستان‌ها به‌مثابۀ کارگفتی عینی برای فراخوانی و تشکیل طرحوارۀ مرگ است. پژوهش پیش‌ِرو در پی پاسخ‌گویی به چگونگی کارکرد بافت موقعیتیِ داستان در تشکیل و فراخوانی طرحوارۀ مرگِ تعلیقی است. این پژوهش پنج طرحوارۀ کاربردشناختی را به‌عنوان پایۀ مفهومیِ مرگ تعلیقی معرفی می‌کند: رستاخیز با نیرومحرکۀ بیرونی، رستاخیز با نیرومحرکۀ درونی، پیکرگردانی با مبدل بیرونی، پیکرگردانی با مبدل درونی و مسخ‌پنداری. ازآنجا که مفاهیمی مانند «مردن» ماهیتا انتزاعی، فلسفی و برانگیزندۀ عواطف منفی هستند؛ شیوۀ انتقال این مفاهیم به کودک همواره مورد مناقشه بوده است. این پژوهش با روش تحلیلی‌توصیفی نشان می‌دهد داستان‌های کودک با به‌کارگیری انواع طرحواره‌های مرگ بازگشت‌پذیر، ترس‌آوریِ بازنمایی «مرگ» را تعدیل می‌نمایند.

کلیدواژه‌ها

• داستان کودک
• زبان‌شناسی شناختی
• طرحواره
• مرگ‌اندیشی
• نوزایی

عنوان مقاله [English]

Conceptualization of "Suspended Death" in Children's Stories: Based on Cognitive Pragmatic Schemas

نویسنده [English]

• Amir Hossein Zanjanbar

Children ̓s and Young Adults ̓ Literature, Payame Noor University, Tehran, Iran.

چکیده [English]

Cognitive pragmatic schemas are one of the topics in cognitive linguistics, and applying this approach to the study of death in children's literature serves as a bridge between the fields of literature, cognitive linguistics, and philosophy for children. A single word can have different meanings under various cognitive pragmatic schemas. Cognitive pragmatic schemas are dependent on situational and functional contexts. This research aims to categorize the representations of suspended death based on cognitive pragmatic schemas. In children's literature, death is often portrayed as a reversible phenomenon; therefore, this motif has been chosen as the research subject. The statistical sample of the current research is the stories for age groups "A," "B," and "C," works that featured the assumption of its reversibility in their content. Each of these stories is like an practs to call and form the scheme of death. The current research aims to answer how situational speech acts in children's stories modify the frightening representation of death in forming and invocating the schema of suspended death. This article introduces five situational speech acts for the schema of suspended death: resurrection with external stimulus, resurrection with internal stimulus, transformation with external catalyst, transformation with internal catalyst, and delusion. Since concepts like "death" are abstract, philosophical, and emotionally provocative in nature, the way these concepts are conveyed to children has always been a subject of debate. This research, employs a descriptive-analytical method, demonstrates that children's stories modify the frightening representation of "death" by using various cognitive schemas of reversible death.

کلیدواژه‌ها [English]

• Children'
• s Story
• Cognitive Linguistics
• Schema
• Thanatology
• Rebirth