نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• آزاد محمودی ¹
• نجم‌الدین جباری ²
• سید احمد پارسا ³

¹ دانشجوی دکترای زبان و ادبیات فارسی دانشگاه کردستان دارای درجۀ استادی از انجمن خوشنویسان ایران

² عضو هیأت علمی گروه زبان‌ و ادبیات فارسی- دانشگاه کرستان

³ عضو هیات علمی دانشگاه کردستان.

چکیده

حذف از مفاهیم اساسی در حوزۀ زیبایی‌شناسی هنر است که آن را در بنیاد آفرینش‌های گوناگون هنری، گاه به صورتی نام‌آشنا و گاه گمنام می‌توان یافت. در ادبیات، اصطلاح حذف و کارکردهای زیبایی‌شناختی و معنایی آن نزد اهل سخن، شناخته شده و متداول است، اما در خوشنویسی، به رغم اهمیت فراوان و کاربرد بسیار ، همانند دیگر شگردهای بلاغیِ خوشنویسانه، ناگفته و ناشناخته مانده و در رساله‌ها از آن سخنی نرفته‌است. به نظر می‌رسد غرق شدن خوشنویسان در قواعدی که بیش‌تر موجب استخوان‌بندیِ درستِ سازه‌ها و فصاحتِ متن‌های شکلی می‌شود، آنان را از توجه به دستگاه بلاغی خط، غافل کرده است. این مقالۀ بینارشته‌ای به شیوۀ توصیفی_تحلیلی، برای اولین بار با پرده برداشتن از این نکتۀ مهم که خوشنویسی نیز مانند ادبیات، فصاحت و بلاغتِ خاصِ خود را دارد و همان‌طور که سازه‌های زبان، پس از عبور از دو دستگاهِ «فصاحت» و «بلاغت»، وارد ساختارِ آثارِ ادبی می‌شوند، سازه‌های خط نیز از همین مسیر به ساختار آثار خوشنویسی راه می‌یابند، به آشکار کردنِ پوشیده‌ترین پیوندهای ساختاریِ ادبیات و خوشنویسی در قلمرو گستردۀ حذف تا مرز مجازها، استعاره‌های شکلی و دیگر بنیادهای ادبیِ وابسته بدان پرداخته است.

کلیدواژه‌ها

• ادبیات
• خوشنویسی
• فصاحت
• بلاغت
• حذف
• پیوندهای ساختاری

عنوان مقاله [English]

An introduction to the rhetoric of ellipsis in literature and calligraphy

نویسندگان [English]

• azad mahmoudi ¹
• Najmeddin Jabbari ²
• Seyed Ahmad Parsa ³

¹ Ph.D. student of Persian language and literature of Kurdistan University master of the Iranian calligraphers association

² Faculty member at University of Kurdistan

³ Member of the faculty of Kurdistan University

چکیده [English]

Ellipsis is one of the basic concepts in the field of art aesthetics, which can be found in the foundation of various artistic creations, sometimes known and sometimes unknown. In literature, the term ellipsis and its aesthetic and semantic functions are known and common among literary activists, but in calligraphy, despite its great importance and many uses, like other calligraphic rhetorical techniques, it remains unsaid and unknown, and in treatises There is no mention of it. It seems that calligraphers drowning in the rules that mostly lead to the correct structuring of structures and the eloquence of formal texts, have made them neglect to pay attention to the rhetorical device of calligraphy. This interdisciplinary article in a descriptive-analytical way, for the first time by revealing this important point that calligraphy, like literature, has its own eloquence and rhetoric. And just as language structures, after passing through the two devices of "eloquence" and "rhetoric", enter the structure of literary works, calligraphy structures also enter the structure of calligraphy works through the same path. It has revealed the most hidden structural links of literature and calligraphy in the wide realm of ellipsis to the limit of permissible, figurative metaphors and other related literary foundations.

کلیدواژه‌ها [English]

• Literature
• calligraphy
• eloquence
• rhetoric.ellipsis
• structural links