نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• مجید هوشنگی ¹
• ابوالقاسم دادور ²
• سپیده نیازی ³

¹ استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات، دانشگاه الزهرا، تهران، ایران

² استاد گروه پژوهش هنر، دانشکده هنر، دانشگاه الزهرا، تهران ایران

³ کارشناسی ارشد گروه پژوهش هنر، دانشکده هنر، دانشگاه الزهرا، تهران، ایران

چکیده

مطالعات میان‌رشته‌ای معاصر در حوزه هنر، به بررسی ارتباط بین ادبیات و سینما می‌پردازد. در این راستا، شخصیت اسطوره‌ای ضحاک در شاهنامه، با برخی شخصیت‌های شرور سینمایی، در دو حوزه فرم و محتوا، وجوه مشترکی دارد. این پژوهش با روش توصیفی-تحلیلی، اشتراکات شخصیت اسطوره‌ای ضحاک در شاهنامه را با سه شخصیت شرور سینمایی "سائورون"، "ولدمورت" و "جوجاودان" در حوزه‌های فرم و محتوا بررسی می‌کند و هدف آن، کشف مناسبات و خویشاوندی‌های این شخصیت‌ها و دستیابی به درک جدیدی از وجوه اشتراک آن‌هاست. این پژوهش با رویکردی میان‌رشته‌ای، در تلاش به چگونگی و چرایی مناسبات در حوزه‌ی ویژگی‌ها، دلالت‌ها، کنش‌ها و نظام نشانه‌های حاکم بر سه شخصیت شرور سینمایی با شخصیت ضحاک در شاهنامه، دست یابد. از نتایچ این پژوهش آن است که هر چهار شخصیت از طریق کنترل ذهن یا گرفتن جان‌ها، به کمک همراهانی مسخ شده و عمل‌گرا، به دنبال تثبیت سلطه خود بر جامعه هستند و امر مشترک در همه این چهار شخصیت رسیدن به جاودانگی از طریق استثمار و خذف دیگران است. در حوزه فرم، کاربست نشانه‌های مشترک چون همراهی با مار، مجاورت با عناصر هراس آور، رنگ و مکان و ... می‌تواند دلالت گویایی نشانه‌های مشترک در دل تاریخ با توجه به تفاوت در زمان و بافت فرهنگی داشته باشد که دلالت بر اشتراکات در ناخودآگاه جمعی و تابوهای درونی انسانی است.

کلیدواژه‌ها

• مطالعات بینارشته‌ای
• ضحاک
• سائورون
• ولدمورت
• جوجاودان

عنوان مقاله [English]

Relationships and kinship of the mythical character of Zahhak in cinema

نویسندگان [English]

• majid houshangi ¹
• abolqasem dadvar ²
• sepideh niyazi ³

¹ Assistant Professor, Department of Persian Language and Literature, Faculty of Literature, Alzahra University, Tehran, Iran

² Professor of Art Research Department, Faculty of Arts, Alzahra University, Tehran, Iran

³ MA in Art Research Department, Faculty of Arts, Alzahra University, Tehran, Iran

چکیده [English]

The myth of Zahhak is one of the characters of Iranian myths and seems to have common features with some villains in form and content. This research, using the descriptive-analytical method, investigates intertextuality between three cinematographic works with the characteristics and capacities of Zahhak's character to discover the relationships and kinship of this field to achieve a new meaning of these contradictions and similarities. It was done with the aim of investigating the commonalities of Zahhak's character with three movie characters "Sauron in Lord of the Rings", "Voldemort in Harry Potter" and "Immortan Joe in Mad Max: Fury Road" . One of the results of this research is that all four characters seek to establish their dominance over society through mind control or taking lives, with the help of distorted and pragmatic companions, and the common thing in all these four characters is to achieve immortality through exploitation and exploitation. is others. In the field of form, the use of common signs such as being accompanied by a snake, proximity to scary elements, color and place, etc., can imply the expression of common signs in the heart of history, considering the difference in time and cultural context. which indicates commonalities in the collective unconscious and internal human taboos. The symbolic similarity in the use of the snake or dragon element in these four characters shows the connection of all three characters with this terrifying creature, which is the basis of the definition of dark and evil forces.

کلیدواژه‌ها [English]

• interdisciplinary studies
• Zahhak
• Sauron
• Voldemort
• Immortan Joe