نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• نگار اکبری پاکرو ¹
• زهره کرمی ²
• مرتضی کریمی نیا ³

¹ دانش آموخته کارشناسی ارشد آموزش زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه فرهنگیان، تهران، ایران

² استادیار، گروه آموزش علوم تربیتی، دانشگاه فرهنگیان، تهران، ایران

³ استادیار، گروه آموزش زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه فرهنگیان، تهران، ایران

چکیده

هدف از پژوهش حاضر، بررسی انطباق محتوای کتاب‌ های فارسی دوره اول متوسطه با اصول حاکم بر برنامه درسی زبان و ادبیات فارسی است. در این پژوهش از روش تحلیل محتوا استفاده شده است. جامعه آماری شامل کتاب‌ های درسی فارسی دوره اول متوسطه است که در این کتاب‏ ها واحدهای مورد بررسی شامل متن کتاب‏ ها، اشعار، تصاویر، فعالیت‎ ها، تمرین ها و خودآزمایی‏ ها می ‏باشد. در کتاب هفتم، 33 واحد، در کتاب هشتم، 34 واحد و در کتاب نهم، 35 واحد مورد بررسی قرار گرفت. در بخش کیفی به منظور تحلیل داده ‏ها از روش کدگذاری و در بخش کمی از فراوانی و درصد استفاده شده است. نتایج یافته ها نشان داد در محتوای کتاب های درسی ادبیات فارسی هر سه پایه در مجموع، میزان توجه به 1 اصل، بسیارمطلوب؛ 13 اصل، مطلوب؛ 28 اصل، خوب؛ 11 اصل، متوسط و 16 اصل، ضعیف است. بیشترین انطباق محتوای کتاب ‏های فارسی با اصل توجه به مبانی فرهنگی و آموزه ‏های تربیتی؛ و کمترین انطباق با اصل استفاده از ادبیات دیگر ملل در کنار ادبیات فارسی همسو با رویکرد فرهنگی تربیتی بود؛ بنابراین پیشنهاد می ‏شود مؤلفان در بازنگری کتاب های درسی به اصولی با کمترین میزان انطباق، توجه بیشتری داشته باشند و معلمان نیز در طراحی تدریس خود به این اصول، توجه نمایند.

عنوان مقاله [English]

Examining the adaptation of the content of Persian books for the period of lower secondary school with the principles of the Persian language and literature curriculum

نویسندگان [English]

• Negar Akbari Pakro ¹
• Zohreh Karami ²
• Morteza Kariminia ³

¹ MA in Persian language and literature, Farhangian University, Tehran, Iran

² Farhangian UniversityAssistant Professor, Department of Educational Sciences, Farhangian University, Tehran, Iran

³ Assistant Professor, Department of Persian language and literature, Farhangian University, Tehran, Iran

چکیده [English]

This study investigates how well the content of Persian textbooks for lower secondary education aligns with established principles of the Persian language and literature curriculum. Utilizing a content analysis approach, the research focuses on a sample of lower secondary education textbooks in Persian. The analysis encompasses various components such as book texts, poetry selections, illustrations, activities, exercises, and self-assessment tools. Specifically, 33 units from seventh grade, 34 units from eighth grade, and 35 units from ninth grade were scrutinized. Qualitative data analysis employed a coding technique while quantitative aspects relied on frequency counts and percentages. Findings reveal that across all three educational levels in Persian literature textbooks, one principle received a very favorable evaluation; 13 principles were rated as good; 28 principles were deemed acceptable; 11 principles were categorized as average; and 16 principles were identified as weak. Notably, the content exhibited its strongest alignment with the principle emphasizing cultural foundations and educational values, whereas it showed its weakest alignment with the principle advocating for the integration of foreign literature alongside Persian literature within a culturally educational framework. Consequently, it is advised that textbook authors prioritize addressing those principles demonstrating lower alignment during revisions and that educators incorporate these principles into their instructional design.