نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• حسین طاهری ¹
• ویدا دستمالچی ²
• الهام اعلاپرست حیدری ³

¹ گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شیراز

² گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان

³ گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شهید مدنی آذربایجان

چکیده

ژان‌پل سارتر با اصل سوژۀ شناسای خودبنیاد بر سه اصل اومانیستیِ آزادی، اختیار و انتخاب بر سرنوشت بشر صحه گذاشته‌است. آدمی آزاد است، در قبال خود و دیگران مسؤولیت دارد و مجبور است دست به انتخاب بزند. در مقابل این تفکر با فلسفۀ میشل فوکو مواجه هستیم که بر میکروفیزیک قدرت با اِعمال تکنیک‌های مراقبتی، تکنولوژی‌های نظارتی، سوژه‌شدگی، انقیاد و تسلیم تأکید دارد. رمان «پرواز بر فراز آشیانۀ فاخته» نوشتۀ کن کیزی، محل جدال این دو مدل فلسفی است. این پژوهش با روش توصیفی_تحلیلی چنین یافته‌است که سرپرستار رچد و سه پسر سیاه پوست و دیگر کارکنان نمایندگان فوکو هستند. مک‌مورفی، رئیس‌برومدن، هاردینگ و دیگر بیماران، نمایندگان وانهاده، نگران و گاهی نومید سارتر هستند که برای رسیدن به آزادی دست به انتخاب و عمل می‌زنند. غلبۀ مک‌مورفی بر بخش، غلبۀ مدل اندیشۀ ساتر بر فوکو است و وارد کردن مک‌مورفی به دستۀ گیاهان، با عمل جراحی لوبوتومی به‌دستور پرستار رچد، غلبۀ مدل اندیشۀ فوکو بر سارتر است؛ اما درنهایت با فرار برومدن و رسیدنش به آزادی، سارتر پیروز میدان است.

عنوان مقاله [English]

Philisophical debate between Jean-Paul Sartre and Michel Foucault in the novel One Flew Over the Cuckoo’s Nest

نویسندگان [English]

• Hossein Taheri ¹
• Vida Dastmalchi ²
• Elham Aallaparast heidari ³

¹ Shiraz university

² Shahid Madani university

³ Shahid Madani university

چکیده [English]

Jean-Paul Sartre, with the principle of the self-based subject, has confirmed the three humanist principles of freedom, free will and choice on human destiny. Man is free, he is responsible for himself and others, and he has to make a choice. In contrast to this thinking we are faced with the philosophy of Michel Foucault, which emphasizes the microphysics of power with the application af care techniques, control technologies, subjection, subjugation and submission. This research has found with a descriptive-analytical method that the supervisor and three black boys and another employees are Foucault’s representatives. McMurphy, Chief Bromden, Harding and other patients are Sartre’s anxious and sometimes desperate representatives who make choices and actions to achieve freedom. McMurpyh’s dominance over the department is the dominance of Sartre’s thought model over Foucault, and McMurphy’s introduction into the plant category with lobotomy surgery at the order of the supervisor is the dominance of Foucault’s thought model over Sartre. But in the end, by escaping and reaching freedom, Sartre is the winner of the field.